Wat is Digitale Opsporing?
Digitale opsporing omvat alle opsporingsmethoden waarbij de politie en andere opsporingsdiensten gebruik maken van digitale technologieën om bewijs te verzamelen. In Nederland zijn deze bevoegdheden vastgelegd in het Wetboek van Strafvordering, met name in de Wet computercriminaliteit III die in 2019 van kracht werd.
De digitale opsporing heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. Van het hacken van computers en smartphones tot het analyseren van versleutelde berichten uit systemen als EncroChat en Sky ECC — de politie beschikt over steeds geavanceerdere middelen om digitaal bewijs te verzamelen.
📊 Cijfers Digitale Opsporing Nederland 2025
In 2024 werden naar schatting meer dan 15.000 digitale opsporingshandelingen verricht door de Nederlandse politie, waaronder 847 hackoperaties (bron: Openbaar Ministerie Jaarverslag 2024).
Belangrijkste Digitale Opsporingsmethoden
💻 Hacken (Art. 126nba Sv)
Binnendringen in geautomatiseerde werken. De politie mag met machtiging van de rechter-commissaris computersystemen hacken, malware installeren en data kopiëren.
📱 Telecom Interceptie
Aftappen van telefoongesprekken, SMS en internetverkeer. Ook het opvragen van metadata en het inzetten van IMSI-catchers valt hieronder.
🔍 Device Forensics
Forensisch onderzoek aan in beslag genomen apparaten. Extractie van data via tools als Cellebrite UFED en GrayKey.
🔐 Versleutelde Communicatie
Analyse van EncroChat, Sky ECC en andere crypto-communicatiesystemen. Een groot deel van recente strafzaken is gebaseerd op deze data.
Wettelijk Kader: Artikel 126nba Sv
De hackbevoegdheid van de politie is geregeld in artikel 126nba van het Wetboek van Strafvordering. Deze bevoegdheid werd ingevoerd met de Wet computercriminaliteit III en stelt strikte eisen aan het gebruik ervan:
- Machtiging rechter-commissaris is vereist
- Alleen bij verdenking van misdrijven met minimaal 8 jaar gevangenisstraf
- Moet proportioneel en subsidiair zijn
- Uitgebreide logging-verplichting van alle handelingen
- Onafhankelijke toetsing door de Centrale Toetsingscommissie
Vormverzuimen & Artikel 359a Sv
Wanneer de politie fouten maakt bij digitale opsporing, kan dit leiden tot vormverzuimen. Artikel 359a van het Wetboek van Strafvordering geeft de rechter de mogelijkheid om hieraan rechtsgevolgen te verbinden:
- Bewijsuitsluiting — het onrechtmatig verkregen bewijs mag niet worden gebruikt
- Strafvermindering — de straf wordt verlaagd vanwege de vormverzuimen
- Niet-ontvankelijkheid OM — in ernstige gevallen kan het OM niet-ontvankelijk worden verklaard
- Constatering verzuim — het verzuim wordt vastgesteld zonder verdere gevolgen
⚠️ Veelvoorkomende Vormverzuimen bij Digitale Opsporing
Gebrekkige logging: Onvolledige documentatie van
hackhandelingen
Chain of custody: Onderbrekingen in de
bewijsketen
Ontbrekende machtiging: Handelen zonder of buiten
de machtiging
Onrechtmatige extractie: Meer data kopiëren dan
toegestaan
EncroChat & Sky ECC: Juridische Discussie
De EncroChat- en Sky ECC-operaties hebben geleid tot duizenden strafzaken in Nederland. Bij deze operaties werden versleutelde communicatiesystemen door een internationaal Joint Investigation Team (JIT) gehackt, waarna de verzamelde data aan Nederlandse autoriteiten werd verstrekt.
De rechtmatigheid van deze operaties wordt in veel strafzaken aangevochten. Vragen die spelen zijn onder meer:
- Was de hackoperatie in Frankrijk rechtmatig naar Nederlands recht?
- Is de data integer en ongewijzigd overgedragen?
- Zijn de juiste machtigingen verleend?
- Voldoet de logging aan de wettelijke eisen?
🛡️ Technische Analyse door Forensisch IT-Experts
CyberSecurity Netherlands
CyberSecurity Netherlands is een onafhankelijk forensisch IT-adviesbureau in Amsterdam dat strafrechtadvocaten ondersteunt bij de technische analyse van digitale opsporing.
Hun expertise omvat: analyse van politie hackoperaties, telecom-interceptie, device forensics, EncroChat/Sky ECC data, en technische onderbouwing voor verweren op grond van artikel 359a Sv.
🔗 Bezoek CyberSecurityAD.comUw Rechten bij Digitale Opsporing
Als verdachte of betrokkene bij een strafzaak met digitale opsporing heeft u verschillende rechten:
Recht op Inzage
U heeft recht op inzage in de stukken die betrekking hebben op de digitale opsporing, waaronder processen-verbaal van de hackoperatie, logging-bestanden en forensische rapporten.
Recht op Technisch Onderzoek
Uw advocaat kan een onafhankelijk forensisch IT-expert inschakelen om de technische aspecten van de opsporing te analyseren. Dit kan cruciale informatie opleveren voor mogelijke verweren.
Recht op Aanvechting
Bij vermoedelijke vormverzuimen kan uw advocaat een beroep doen op artikel 359a Sv. Een goed onderbouwd technisch rapport kan hierbij van groot belang zijn.
Praktijkvoorbeelden
Zaak 1: Gebrekkige Logging bij Hackoperatie
In een recente zaak bij de rechtbank Amsterdam werd vastgesteld dat de logging van een hackoperatie onvolledig was. De rechter oordeelde dat hierdoor niet kon worden vastgesteld of de opsporing binnen de grenzen van de machtiging was gebleven. Dit leidde tot bewijsuitsluiting van de door de hack verkregen data.
Zaak 2: Chain of Custody bij EncroChat-data
Bij een EncroChat-zaak werd door de verdediging aangevoerd dat de integriteit van de data niet kon worden vastgesteld. Hoewel de rechtbank dit verweer verwierp, benadrukte zij wel het belang van adequate documentatie van de bewijsketen.
Conclusie
Digitale opsporing is een krachtig instrument in de strijd tegen criminaliteit, maar moet plaatsvinden binnen strikte wettelijke kaders. De toenemende complexiteit van digitale opsporingsmethoden vereist gespecialiseerde kennis om mogelijke vormverzuimen te identificeren.
Voor verdachten en hun advocaten is het essentieel om de technische aspecten van digitale opsporing goed te (laten) analyseren. Onafhankelijke forensisch IT-experts kunnen hierbij een cruciale rol spelen door technische onderbouwing te leveren voor juridische verweren.
Vragen over Digitale Opsporing in Uw Zaak?
Neem contact op met een gespecialiseerd forensisch IT-bureau voor technische analyse van uw dossier.